Niepłodność (łac. sterilitas) jako zjawisko medyczne dotyczy do 15% par w wieku rozrodczym. Uwzględniając skalę występowania tego zjawiska, można powiedzieć, że jest to olbrzymi problem społeczny. W każdym zaś indywidualnym przypadku jest to wielki problem rodzinny.
Odwołując się do definicji, o niepłodności mówimy, gdy nie dochodzi do ciąży bez stosowania antykoncepcji po roku regularnego współżycia (średnio 4 razy w tygodniu). Dawniej uważano, że brak potomstwa obciąża kobietę. Dziś wiemy, że tak nie jest (choć niektórym mężczyznom trudno się z tym pogodzić). Dlatego o niepłodności mówimy w kontekście danej pary, zarówno kobiety jak i mężczyzny. Niepłodność kobieca dotyczy 45-65%, zaś męska 25-45% par niepłodnych. Występowanie jednocześnie niepłodności kobiecej i męskiej występuje u około 10% par niepłodnych. Natomiast stwierdzonej niepłodności kobiecej w około 40% przypadków towarzyszy niepłodność męska.
Wynika z tego niezbicie, że w diagnostyce niepłodności uczestniczyć winni zarówno kobieta jak i mężczyzna, zaś stwierdzenie nieprawidłowości u jednego z partnerów nie wyklucza jej występowania u drugiego, a tym samym nie zwalnia z diagnostyki.
Podstawowym badaniem u mężczyzny jest badanie ogólne nasienia (spermogram), a w przypadku wykrycia nieprawidłowości dalszą diagnostyką i ewentualnym leczeniem zajmuje się specjalista androlog.
Zagadnienie diagnostyki i leczenia niepłodności należy do najszerszych tematów w ginekologii zachowawczej. Przyczyn niepłodności kobiecej może być wiele, pierwotnej i wtórnej, anatomicznej i czynnościowej. Czasem się zdarza, że u obojga partnerów wszystkie wyniki badań są prawidłowe, a mimo to kobieta w ciążę nie zachodzi.
Diagnostyka niepłodności winna być przeprowadzona sprawnie tak, by nie tracić czasu. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza u kobiet po 30 roku życia, gdzie wiemy, że płodność z czasem maleje (szansa na urodzenie zdrowego dziecka po 30 roku życia maleje o 3,5% na rok), a po 35 roku życia spada drastycznie. Tak więc, gdy, jak to nazwał profesor Marian Szamatowicz, pionier polskiego zapłodnienia in vitro, czas prokreacyjny ucieka, nie można go tracić na przewlekające się niepotrzebnie rozbudowane procedury diagnostyczne i w dużej mierze skazane na niepowodzenie próby zainicjowania ciąży. Trzeba jasno określić stan zdrowia i płodności obojga partnerów i zaproponować postępowanie najbardziej rokujące sukcesem położniczym.
Równolegle w zakresie zdrowego rozsądku i posiadanego czasu prokreacyjnego elastycznie wdrożyć takie postępowanie wynikające z poradnictwa prekoncepcyjnego, by efektem finalnym była nie tylko ciąża, ale również na tyle, na ile współczesna medycyna jest w stanie pomóc, ciąża optymalnie fizjologiczna, bez powikłań, zakończona urodzeniem zdrowego dziecka.
Dysponując na miejscu w naszych gabinetach całym zapleczem diagnostycznym wynikającym ze współpracy z renomowanymi laboratoriami, jesteśmy w stanie pacjentce ułatwić konieczną drogę diagnostyki laboratoryjnej, łącznie z nowoczesną diagnostyką genetyczną (obojga partnerów). Służymy też pomocą w zakresie diagnostyki USG, HSG, histeroskopii - na zasadach opisanych na naszej stronie. A po zakończeniu diagnostyki – zaproponować postępowanie optymalne w danej sytuacji klinicznej.
Poronienia nawracające i nawykowe
O poronieniach nawracających mówimy, gdy kobieta przebyła 2 poronienia samoistne następujące po sobie, o poronieniach nawykowych, gdy takie zdarzenie miało miejsce 3 lub więcej razy. Zjawisko to bywa określane jako niemożność donoszenia ciąży (łac. infertilitas) i wraz z niepłodnością (łac. sterilitas) prowadzi do niemożności posiadania potomstwa.
Diagnostyka tego zjawiska jest złożona, gdyż tak, jak w wypadku niepłodności, przyczyn może być wiele. Począwszy od stylu życia, nałogów i używek. Poronienia samoistne występują w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca, choroby tarczycy, trombofilia itd. Dlatego konieczna jest dokładna ocena stanu zdrowia kobiety, często konsultacja internistyczna. Niezbędna jest diagnostyka genetyczna obojga partnerów, czasem korzystne jest genetyczne przebadanie materiału tkankowego z dokonującego się poronienia (o ile jest to technicznie możliwe). Wykluczyć trzeba zakażenia narządu rodnego ( m.in. chlamydia trachomatis, ureaplazmy, mykoplazmy urogenitalne). Zasadnicze znaczenie ma również diagnostyka hormonalna i immunologiczna. Trzeba skontrolować dokładnie anatomię narządu rodnego, a zwłaszcza macicy – wykluczyć jej wady anatomiczne, choroby zniekształcające jamę macicy.
Naszym pacjentkom służymy pomocą w całym zakresie niezbędnej diagnostyki, tej laboratoryjnej i tej zabiegowej. Po przeprowadzeniu niezbędnych badań i ewentualnych konsultacjach u naszych sprawdzonych kolegów – specjalistów w innych dyscyplinach medycyny, przy równoległym postępowaniu wynikającym z zasad przygotowania do ciąży w trybie poradnictwa prekoncepcyjnego, proponujemy najbardziej adekwatne w danej sytuacji postępowanie zmierzające do ciąży zakończonej urodzeniem zdrowego dziecka.